Truyện Dịch : MÓN QUÀ NGÀY GIÁNG SINH

GIỚI THIỆU VĂN HỌC NƯỚC NGÒAI

MÓN QUÀ NGÀY GIÁNG SINH
( THE CHRISMAS DAY GIFTS )

TÁC GIẢ : O '. HENRY

NGƯỜI DỊCH : HUY THANH

1-TÁC GIẢ :O'HENRY  :

Ông là nhà văn người Mỹ ;ông tên thật là WILLIAM SYDNEY PORTE sinh năm 1862 tại New York Hoa Kỳ.Cuộc đời; ông lắm gian truân từ hạnh phúc gia đình ,nghề nghiệp đến;sức khỏe;.Về hạnh phúc gia đình ông mấy lần thành hôn đều đổ vỡ, vợ mất sớm .Về nghề nghiệp thì ông làm đủ nghề để sống như bán hàng, môi giới, thiết kế, kế toán ..v..v., Nghề cuối cùng của;ông là làm kế toán Ngân Hàng tại Austin Texas Năm 1884;ông;đã bị;án oan " Biển thủ Công Quỹ " Ngân Hàng nên Toà Án kết;án xử;tù ông năm năm;khiến;ông phả;trốn tránh Honduras ( Trung Mỹ) Sau ;đó ,hay tin vợ bệnh năng,;ông trở về chăm sóc cho;đến khi vợ mât và sau;đó;thụ án tù .Sau ba;năm , do hạnh kiểm tốt ,ông đươc trả tự do.Ông trở về New York sống ẩn dật , viết văn kiếm sống.Thời gian ở tù ông viết rất nhiều tác phẩm thường đọc cho bạn tù nghe .Ông đã viết suốt cuộc đời 273 truyện ngán ,18 tập truyện dài trong đó có tập" CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG "  THE LAST LEAF nổi tiếng mà tôi đã giới thiệu với quý vị Bloggers trong một Entry trước. Ông mất năm 1910 sau một cơn bệnh viêm phổi  nặng , Do công ông đã đóng góp nhiều tác phẩm cho nền văn học nên năm 1919 Hội Nghệ Thuật Khoa Học Mỹ  (Society of Art and Scienne ) đã lập giải thưởng đứng tên ông để tưởng niệm.( XIN XEM THÊM VỀ TIỂU SỬ CỦA ÔNG TRONG ENTRY TÔI DỊCH TRUYỆN THE LAST LEAF: "CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG " của tôi đăng ngày trước đây


2- MÓN QUÀ NGÀYGIÁNG SINH

"Một đồng tám mươi bảy xu,"; Della đếm;đi,;đếm lại thì;đúng là như vậy.Đây là món tiền dành dụm của cô suốt mấy tháng;qua. Ngày nào cũng vậy;cô rất tiết kiệm tiền khi đi chợ, cô;luôn;tìm mua;thức ăn những lọai; giá "bèo";nhất cho bữa;cơm;gia đình. Ngay cả lúc bệnh hoạn, cô;cũng rán;cố gắng;đi từ đầu chợ đến cuối chợ tìm kiếm những thứ rẻ nhất mua về cho những bữa cơm đạm bac Della đếm;đi, đếm lại số tiền ít ỏi một lần nữa, vẫn "một đồng tám mươi bảy xu "không hơn, không kém, không nhầm lẫn chút nào.Ngày mai là đến ngày;lễ Giáng Sinh rồi mà mình chỉ có "một đồng tám mươi bảy xu"thì;làm gì được đây ? Della thầm nghĩ như thế rồi tủi lòng cô ngồi xuống khóc James, chồng cô và cô;ở trong căn phòng nhỏ tồi tàn thuê tại;thành phố NEW YORK vỏn vẹn gồm;một phòng ngủ, một phòng tắm,,một nhà bếp nhỏ. James;có;được việc làm, kiếm được chút ít tiền tiêu mỗi tháng. Sau khi lãnh lương,trả tiền thuê phòng hai vợ chồng chỉ còn lại chút it tiền để đắp đổi cơm gạo qua ngày . Della đã cố hết sức tìm một công;ăn,;việc làm;để giúp đỡ tài chánh cho chồng;nhưng chưa có. Niềm hạnh phúc duy nhất ,lớn lao mà họ có;được là;sự thương yêu nhau .Những khi James đi làm về hai người thường ôm chầm ,quấn quít bên nhau, sau đó thì hai vợ chồng cùng;ăn bửa ăn cơm tối rất vui vẻ ,dù; những bữa cơm vô cùng đạm bạc. Della;ngừng khóc, rồi cô;đứng lên nhìn một con mèo xám trên bức tường cùng màu;lông bên ngoài cửa sổ. Cô muốn ngày mai ;lể Giáng Sinh sẽ mua cho James một món quà có;ý nghĩa nhất, nhưng mình chỉ còn;"một đồng tám mươi bảy xu " thì làm sao đây trong kh icô muốn;món quà;phải mang đậm;đà;ý nghĩa tình yêu cô dành cho chồng..
Della;quay người lại,chợt thấy hình bóng mình trong chiếc gương soi treo trên vách, Một;ýtưởng chợt đến ,nảy sinh làm mắt cô ngời lên niềm hy vọng.Gia đình cô hiện nay chỉ còn hai vật quí giá Thứ nhất là chiếc đồng hồ vàng của James ,chiếc đồng hồ này trước đây là của ông nội anh,;lưu truyền;đến đời cha;anh, sau cùng đời đến anh, dù qua bao;đời;nó vẫn còn chạy tốt.Thứ;hai là mái tóc dài và;đẹp;của Della. Thời;đó các bà mệnh phụ quý phái thường đang có phong tráo khoe của bằng những mái tóc giả, kiểu tóc mố t; mới; thời thượng thay;đổi luôn;để chứng tỏ đẳng cấp thượng lưu quý tộc;của mình,;nên tóc bán;rất có giá. Della ;buông mái tóc dài óng mượt xuống , Ô ,thật tuyệt đẹp, không khác nào;chiếc áo khoác đang choàng qua;lưng cô. Della lại;cuộn tóc lên cô trầm ngâm nghĩ;đến ý tưỏng của mình lúc nảy;rồi lặng lẻ khóc Lát sau chừng như vơi bớt nổi xúc cảm cuả mình ,Della đứng dậy lấy;áo khoác đi ra phố .Della;đi khắp con đường có nhiều tiệm trang điểm ";Đăng Bãng Mua Tóc".Cô;dừng lại trước bảng hiệu "Madame Eloise". Bà chủ tiệm là một phụ nữ mập mạp, Della hỏi :
-Bà mua tóc tôi không?
-Nghề của tôi;chuyên mua tóc mà
Bà nói tiếp
-Cô hãy dở nón ra cho tôi xem tóc cô ;thế nào.
Della buông mái tóc đẹp tuyệt vời của mình xuống Bà ta ngắm nghía
- Hai mươi đồng, không cao hơn đâu nhé
Bà ta ngả giá mua,;bàn tay vẫn;nâng niu mái tóc óng ả của Della.Chần chừ giây lát, Della gật đầu
-Trả tiền cho tôi và cắt nhanh lên
Hai giờ sau, Della ra khỏi cửa tiệm mua tóc với mái tóc cắt ngắn ngủn ,;,cô đi hết những cửa hàng dọc đường phố để tìm mua quà cho James với tất cả sự vui mừng.Sau cùng cô cũng chọn;mua được sợi dây đồng hồ bằng vàng. James rất quí chiếc đồng hồ của mình, nhưng khổ nỗi là nó lại không có dây. Khi Della thấy sợi dây này, cô biết rằng;James sẽ thích nó,,;nó phải là của anh và cô;quyết tâm mua cho bằng được
Della hỏi người bán :
Sợi dây đồng hồ nầy giá bao nhiệu ?
Hai mươi mốt đồng chẳn không bớt gíá Người bán nói
Della móc túi;trả hai mươi mốt đồng,không kèo nài giá cả như khi;đi mua rau thịt;ở chợ ,cô;nhanh chân trở về nhà;trong túi còn; "tám mươi bảy xu
Della vào nhà, cô;nhìn mái tóc ngắn của mình trong gương và;tự hỏi;:"Mình làm gì với mái tóc mới nầy?". Sau;đó ,cô xuống bếp chuẩn bị bữa cơm tối gia;đình;Khoảng nửa giờ sau thì xong. Della lại ngắm mình trong gương một ;lần nữa.Mái tóc chỉ còn là ;những sợi quăn khắp đầu.;Della kêu nhỏ ";Chúa ơi, mình giống như;cô bé;thời học sinh;quá ". Rồi cô tự hỏi :James sẽ;nghĩ sao;khi thấy tóc;mình ngắn;thế này?" Trời sắp tối, bửa cơm;đuợc;dọn ra như hằng ngày ;Della hồi hộp chờ đợi James về ,cô hy vọng trong mắt James mình vẫn còn xinh đẹp;như thuở chưa;cắt tóc
Cửa mở, James;bước vào nhà ,;Tối nay anh;trông rất gầy sút hẳn như có việc gì suy nghĩ lắm, James đứng sửng sờ nhìn chằm chập vào;Della. Im lặng . Không gian như ;nghẹt thở.Sự im lặng như;trời;đất lặng im;trước khi cơn giông bão ập;đến.Della hồi hộp , cô;không hiểu được;chồng đang nghĩ gì, sẽ nói gì. Tự nhiên cô hoảng sợ như một tội đồ và muốn khóc.;James không giận dữ sau một chút;ngạc nhiên, Anh đứng đó lặng yên nhìn cô với ánh mắt ;mà cô chưa bao giờ thây;ở chồng.;Della chạy đến bên James ôm chầm chồng rồi òa lên khóc::
-Ðừng nhìn em như thế James a, em bán tóc để mua cho anh món quà ngày Giáng Sinh mà.
Rồi cô nức nở :
-Tóc em;sẽ dài ra như xưa mà;Em phải bán nó thôi ,nếu không tiền;đâu em mua quà Giáng Sinh cho anh .Jamme hãy tha thứ cho em.Hãy;nói lời Chúc Giáng Sinh vui vẻ với em đi;
Rồi như sực nhớ ra diều gì, cô lại nói :
-Em có một món quà Giáng Sinh;tặng cho anh này .
James thẩn thờ hỏi vợ :
- Em đã cắt bán tóc rồi à?
- Ðúng thế, em đã cắt bán rồi, anh có còn yêu em nữa không ? em vẫn là;Della của anh;mà.
James nhìn quanh, rồi hỏi lại ngớ ngẩn như người trong cơn mộng du:
-Em nói là em đã bán tóc rồi;à ?
- Ðúng vậy,,em đã;nói thế mà, Cũng tại vì em yêu anh , Thôi bỏ chuyện;đó đi.Chúng ta bắt đầu ăn tối nhé anh;
Chợt James; bước tới ôm chầm láy Della , anh hôn cô .Lát sau, Jamme,và từ từ rút trong;túi áo ra một;hộp quà Giáng Sinh ;nhỏ để lên bàn. Giọng anh nhẹ nhàng , âu yếm với vợ :
;-Anh cũng có món quà Giáng Sinh cho em. Anh yêu em, Della, dù cho mái tóc em có ra sao đi nữa. Em;hãy mở hộp quà Giáng Sinh nầy của anh ra xem thì sẽ hiểu tại sao khi nãy anh sững sờ nhìn em đến như thế ..Della xé bỏ lớp giấy hoa bọc;ngoài chiếc hộp,;,Cô chợt;kêu lên mừng rỡ, rồi sau đó những giọt nước mắt vui mừng thi nhau;lăn dài trên má.;Món quà;Giáng Sinh mà James tặng cô là một bộ kẹp tóc tuyệt  đẹp, Dường như người ta chế tạo nó chỉ dành kẹp cho mái tóc tuyệt đẹp của cô . Della đã mơ ước mua nó từ lâu;khi trông thấy lần đầu trong;một cửa hiệu dưới phố , nhưng cô biết rằng mình sẽ chằng bao giờ có cơ hội làm chủ nhân;được nó cả :một bộ kẹp;tuyệt đẹp,và đắt tiền.. Bây giờ chúng đã;là của cô, nhưng mái tóc dài óng ả; còn đâu nữa để mà kẹp nó .Della nâng niu món quà , giọng đầy xúc cảm,:
-Tóc em rồi cũng sẽ dài ra thôi anh ạ , Giáng Sinh năm sau chăc kẹp ;được rồi , tóc em mau dài lắm anh yêu ạ.
Nói xong cô chợt nhớ món quà là sợi;dây đồng hồ vàng mua tặng cho James . Cô chạy vào lấy trong túi áo khoác ra khoe với chồng :
- Ðẹp không anh , em tìm kiếm khắp nơi mới chọn mua được nó, Giờ thì anh sẽ phải thích thú nhìn nó;mỗi ngày khi xem giờ trên tay và nhớ em . Chiếc đồng hồ từ nay đã có dây;đeo rồi
Rồi cô nói như nũng nịu với chồng :
-Đưa đồng hồ đây;để em gắn dây.đeo vào tay anh ,;James ,anh hãy nhìn sợi dây đeo mới nầy, anh bằng lòng không ?
James không làm theo lờ;Della hối thúc. ,Anh ngồi xuống,chậm rãi , mỉm cuời nói âu yếm với;vợ :
-Della, em, hãy cất món quà này đi, Em biết không, anh đã bán chiếc đồng hồ vàng;để mua bộ kẹp tóc cho em đó
Hai vợ chồng chợt hiểu ra, họ;ôm chầm lấy nhau, những giọt nước mắt long lanh;Hạnh phúc như lăn dài trên vai hai người. Lát sau, lâu lắm, James nói khẽ;với Della :
- Thôi nín đi em ,bây giờ chúng ta có thể bắt đầu bữa cơm tối được rồi

3- BÌNH LUẬN ENTRY

Truyện của O' Henry viết ngắn như thế cho ta đọc,cốt chuyện thật đơn giản nhưng trầm sâu ,ẩn tích dưới đó nhiều giọt nước mắt của tình người, tình yêu. Hình như có một cái gì đó thôi thức, có lẻ từ một tiếng nói của trái tim , một tình yêu chân chính, một thông điệp cao cả từ Thượng Đế khi tạo ra Adam và Eva mà James và Della lại nghĩ ngay về món quà cho nhau trong ngày sinh nhật của Chuá . Thật đẹp, thật tuyệt vời, họ nghĩ về nhau như một thần giao cách cảm,một tiếng nói lương tâm, một tình yêu nhiều khải tượng thiên thần.Và rồi Della quyết định đi bán mái tóc óng ả đẹp tuyệt vời của mình để mua cho James món quà Noel là chiếc dây đeo đồng hồ mà anh ưa thích,.Còn James thì đi bán chiếc đồng hồ cưng quý giá để mua tặng cho Della chiếc cặp tóc mà nàng ao ước, thèm khát bấy lâu để cặp mái tóc dài đẹp tuyệt vời của cô.. Họ hành động ,tình cờ bởi một thiên lương nhân tính trong tình vợ chồng, không ngần ngại, không tính toán so đo như những cặp vợ chồng khác đầy rẫy trên thế giới nầy.Và rồi, cả hai khi chợt hiểu về nhau, thâý về nhau ,mới hiểu rằng phia sau những cái nhìn tầm thường của những điều tầm thường là những điều vĩ đại , cái vĩ đại thoắt ẩn, thoắt hiện , mong manh như sương khói mà  trĩu nặng tình  người . Đối với người phụ nữ, sắc đẹp , cái răng, cái tóc là những tài sản quý giá nhất , họ có thể chết để bảo toàn nó nhưng ở đây Delta đã không ngần ngại hy sinh , một hy sinh không do dự , không toan tính Tính cách nhân bản, nhân văn, cuả truyện ngắn đã khiến tôi, và có lẽ chúng ta nữa, cũng phải suy nghĩ đến những người chung quanh, những vấn đề chung quanh hiện nay, nhất là trong tình chồng nghĩa vợ, để tìm những giải pháp, hành động nhằm nắm giữ vững hạnh phúc được lâu bền, dù hoàn cảnh có thế nào chăng nữa.

Truyện ngắn của O HENRY là những biểu cảm thực sự của đời ông , bàng bạc trong những tác phẩm , những địa phương ông đã đi qua ( Vùng Trung Mỹ ),nơi ở ( Texas , New york ), nghề nghiệp ông làm ( bán hàng, ký giả, hoạ sĩ, diễn viên, hớt tóc,cò đất, thất nghiệp, ở tù.. v..v.), thậm chí những chứng bệnh cuả ông như ho lao, viêm phổi cũng đã được đưa vào tác phẩm . Ẩn hiện đâu đó nhân vật với tác giả chỉ là một người , họ đã thoát thai, thăng hoa như hình với bóng .Có lẽ vì vậy nên văn phong của ông viết rất thực , không cầu kỳ mà bình dị,những mẩu đối thoại trong truyện cũng quanh quẩn ngoài đời ở đâu đó chung quanh chúng ta ( xin đọc Chiếc lá cuối cùng ) Nó đã góp mặt những sự đồng cảm ,dung di rất nhiều khi đọc tác phẩm của ông

HUY THANH