Phiếm luận:THỬ ĐIỂM LẠI VÀI CHỦ NGHĨA PHÁT SINH TRÊN THẾ GIỚI TỪ TK17 ĐẾN NAY

THAM LUẬN :

NHỮNG CHỦ NGHĨA TRIẾT HỌC ẢNH HƯỞNGTRÊN CÁC LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ, VĂN HOÁ, TÔN GIÁO TRÊN THẾ GIỚI TỪ THẾ KỸ 17 ĐẾN NAY . 

HUY THANH

Nhìn lại hệ thống tư tưởng triết học trên thế giới từ thế kỹ 17 đến nay ta thấy có rất nhiều chủ nghĩa, chủ thuyết ra đời thuộc nhiều  trào lưu, khuynh hướng, rất đa dang. Sở dĩ có nhiều chủ nghĩa, chủ thuyết như thế vì sự phát triển theo cấp số cộng của nền của khoa hoc, của nền văn minh nhân lọai nên con người bị cảm ứng theo môi trường sống , do đó tư duy của họ cũng biến đổi nhanh chóng theo từng thời kỳ. .Mỗi thời đại, họ đều có cái nhìn khác nhau về vũ trụ quan, thế giới quan chung quanh mình trên quả đất nên phát sinh nhiều khuynh hướng khác nhau hết sức đa hệ .Những chủ nghĩa thưòng xoay chung quanh các lĩnh vực như chính trị, văn hoá, tôn giáo, . 

Trong phạm vi bài viết ngắn nầy ,tôi chỉ nêu lên một số chủ nghĩa,chủ thuyết triết học có ảnh hưỡng lớn đến nhân sinh quan con người trước vũ trụ theo từng thời đại mang tính cách liệt kê ,miêu tả mà thôi. Tôi không đi sâu vào nội dung , phân tích hay bình luận vì đó là nhiệm vụ của những triết gia hiện đại.  

1-CHỦ NGHIẢ BI QUAN  ( PESSIMISM ) :Theo chủ nghĩa nầy, các chủ thể ,sự vật sẽ càng ngày càng  mất ,họ không tin vào cái thánh thiện sẽ thắng được cái ác độc.Tất cả cuộc sống chỉ là mộng ảo nên phải sống tiêu cực, vội vả, chấp vá, Người ta sinh  ra để đau khổ rồi chết .

2-CHỦ NGHĨA ẤN TƯƠNG ( IMPRESSIONISM) :Theo chủ nghĩa nầy,các vật thể không rõ ràng sẽ gây những ấn tượng rõ ràng trong nhận thức của mỗi người.Đây là chủ nghĩa phát sinh trong hội hoạ, dùng gam mầu sắc để tạo ấn tượng chủ đề mà không vẻ thành chi tiết cụ thể( phổ biến nhất là trong ngành hội họa vào nửa sau thế kỹ 19). Con người từ vật thể mà suy ra những gì tiềm ần trong đó.chứ nó kh6ng hiện ra rỏ ràng

3-CHỦ NGHĨA DUY TÂM (IDEALISM) :Theo chủ nghĩa nầy những vấn đế đều do ý thức quyết đinh trước,sau đó mới tới hành động , tinh thần có trước, vật chất có sau.Là đối kháng của chũ nghĩa duy vật. Con người sống phải có tư duy , nó sẽ hướng dẫn con người làm những đều tốt vì mới sinh ra ai cũng có cái thiện có sẳn . 

4-CHỦ NGHĨA DUY VẬT(MATERIALISM)  Theo chủ nghĩa nầy những vấn đề đều do vật chất quyết định trước, ý thức có sau. Là đối kháng khái niệm của chũ nghĩa duy tâm.Đời sống con người chỉ có vật chất , cuộc sống là quan trọng. Không có thần linh, thần quyền gì cả . Chết là hết  

5-CHỦ NGHĨA DUY LÝ (RATIONALIS) :Theo chủ nghĩa nầy, nguồn gốc của tri thức là lý tính, cách suy nghĩ chứ không phải do kinh nghiệm và rút từ kinh nghiệm mà ra . 

6-CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG (DIALECTICAL MATERRALISM ) : Theo chủ nghĩa nầy mọi vật chất luôn ở trang thái tự vận động để trưỡng thành và phát triển , tự nó có những sự đấu tranh giữa các mặt đối lập để lương thành chất, chất thành lượng.  .

7-CHỦ NGHĨA GIÁO ĐIỀU ( DOGMATISM ): Theo chủ nghĩa nầy mọi phương pháp tư duy điều phài xoay quanh chân lý tuyệt đối bất di bất dịch của giáo hội đối với các tin đồ tôn giáo Sự vận động, phát triển của vũ trụ , con người tôn giáo sinh ra một cách cứng hgắt .

8-CHỦ NGHĨA HIỆN SINH  (EXISTENTIALISM ): Theo chủ nghĩa nầy phải sống theo bản năng, hưỡng thụ vật chất để rồi chết, vì họ tin rằng con người không có định mệnh hay số phận gì cã.Họ không công nhận giá trị của thế giới khách quan.. Họ cổ suý con ngươì yêu cuồng sống vội., sinh ra , hưỡng thụ làm theo ý mình rồi chết .

9- CHỦ NGHĨA HIỆN THỰC PHÊ PHÁN ( CRITICAL REALISM ) : Theo chủ nghĩa nầy phải phê phán xã hội một cách tích cực để làm cách mạng ,thay đổi các hiện tượng xấu xa, cổ hủ của xã hội đã lổi thời để đưa con người vào những khái niệm mới văn minh hơn.

10-CHỦ NGHĨA KHÓAI LẠC (HEDONISM ) : Theo chủ nghĩa nầy khoái lạc mới là chân giá trị cuả cuộc sống, của hạnh phúc, là cứu cánh của mọi hành động con người .

11-CHỦ NGHĨA HÒAI NGHI ( SKEPTICISM ) : Theo chủ nghĩa nầy họ không tin con người nhận định đúng về vũ trụ quan, họ nghi ngờ các nhân thức đều không khách quan, họ  không phủ định nhưng cũng không xác định sự tồn tại của vật chất dưới bật cứ hình thức nào . Họ không tin sự hiểu biết của con người về vũ trụ.

12-CHỦ NGHĨA KHỔ HẠNH ( ASCEPTISM ) : Theo chủ nghĩa nầy đạo đức phải đi từ các học thuyết tôn giáo như triệt dục, bỏ moị khoái lạc , ham muốn , chịu khổ hạnh để đạt được lý tưởng của tôn giáo .

13-CHỦ NGHĨA KINH NGHIỆM ( EMPIRICISM ) : Theo chủ nghĩa nầy thì tri thức của con người có do tích luỹ kinh nghiệm hay cảm tính mà ra chứ không phải do từ lý luận hay nhận thức khách quan nào hết, họ coi nhẹ lý luận mà quan trọng phần thực tiển.

14-CHỦ NGHĨA LÃNG MẠN ( ROMANTICISM ) :Theo chủ nghĩa nầy con người nên sống trong mơ mộng, thương nhớ những gì đẹp nhất của qúa khứ, tôn thờ cái tôi vĩnh cữu, tìm lối giãi tỏa tâm hồn trong cái buồn, sự bi quan và tuyệt vọng.

15-CHỦ NGHĨA LẠC QUAN ( OPTIMISM ) : Theo chủ nghĩa nầy thì phải tin vào tương lai, khả năng của con người có thể hạn chế những hiện tượng thiên nhiên , vế sự thắng thế giữa cái thiện với cái ác, cái chính và cái tà, họ bác bỏ thuyết thiên mệnh ..

16-CHỦ NGHĨA NHÂN VỊ ( PERSONALISM ) : Theo chủ nghĩa nầy thì thế giới là một xã hội nhiều tầng do Thượng Đế sáng tạo., vậy phải hành xử với nhau trong sự tôn trọng có tính cách nhân đạo theo luật Giáo Hội .

17-CHỦ NGHĨA SIÊU THỰC (SURREALISM ) : Theo chủ nghĩa nầy thì con người dùng phân tâm học để giải thích những hiệu ứng hành động trong từng lãnh vực xã hội. Con người phải vượt thoát những lý luận về chính tri, tôn giáo để sống tự do theo cách tư duy của mình.

18-CHỦ NGHĨA THỰC DỤNG ( PRAGMATISM ) Theo chủ nghĩa nầy thì chân lý không có giá trị bắng sự thành công thực tiển, chính sự thành công có giá trị thực tế sẽ xác định chân lý đúng hay sai Con người sống với nhau  phải thực tế, sòng phẳng, hai bên đều có lợi.

19-CHỦ NGHĨA TRỰC GIÁC ( INTUITIONISM ) Theo chủ nghĩa nầy thì trực giác là một năng khiếu nhạy cảm ,tiềm ẩn  bí mật trong phần tâm linh, là nguồn gốc toàn diện của nhận thức. Họ phủ nhận giá tri của các vai trò khác của nhận thức như: giác quan,kinh nghiệm, lý tính, thực dụng.

20-CHỦ NGHĨA VÔ THẦN ( ATHEISM ) : Theo chủ nghĩa nầy thì họ phủ nhận các luận thuyết về tôn giáo như trái đất, con người do Thượng Đế sinh ra.Họ cũng không tin có thần thánh, bùa phép,huyền bí gì cả trong đời sống con nguời.Họ không công nhận tất cã tôn giáo

.Trên đây tôi đã phiếm luận với quý vị Bloggers về một số chủ nghĩa ,chủ thuyết phát sinh chính trong các lĩnh vực văn học, triết học,tôn giáo, chính trị trên thế giới từ thế kỷ 17 đến nay. Dĩ nhiên trong phạm vi một bài viết ngắn, tôi không thể trình bày hết những chủ nghĩa còn lại như :Chủ nghĩa tuyệt đối ( Absolutism), Chủ nghĩa vị kỹ ( Egoism), Chủ Nghĩa Cổ Điển ( Classicism) v.. v.. Đồng thời, do sự hạn hẹp cuả trang Blog ,nên tôi cũng không đi sâu vào sự phân tích các chủ nghĩa cũng như giới thiệu các nhân vật tiêu biểu cho từng chủ nghĩa . .

Kính mong các bậc đàn anh vui lòng chỉ giáo những sơ suất nếu có để các trang Blog của tôi càng ngày càng hoàn thiện. Đồng thời xin hãy coi đây là một bài víết chỉ có tính cách đại cương không phải là một bài viết có tính cách tham luận, khảo luận .Trân trọng.

HUY THANH